ผ่านไปแล้วกว่า 1 สัปดาห์ หลังจากที่สื่อมวลชนหลายฉบับลงตีพิมพ์ข่าวเรื่องการจดชื่อโดเมนแล้วส่ง email ไปยัง TAC และ ThaiAdClick.com เพื่อเสนอขายชื่อโดเมนที่จดไว้คือ worldphone1800.com, worldphone800.com และ thaiadclick.net เป็นจำนวนเงินถึง 100,000 บาท (อ่านข่าวที่ลงในไทยรัฐฉบับวันที่ 12 ตุลาคม ได้ที่นี่ครับ) ซึ่งจนถึงตอนนี้ ข่าวความคืบหน้าของคดีก็ยังไม่มีลงให้เห็นว่าสุดท้ายแล้วจบอย่างไร (หากใครทราบความคืบหน้ารบกวนแจ้งเข้ามาด้วยจะขอบคุณมาก)

คดีนี้ถือเป็นคดีฟ้องร้องชื่อโดเมนคดีแรกที่เคยได้ยินมาเลย ที่ทั้งเจ้าทุกข์และผู้ถูกกล่าวหาเป็นคนไทยด้วยกัน และคดีความก็เกิดขึ้นในไทยด้วย แต่ประเด็นที่ทำให้ฉุกคิดและเกิดความรู้สึกอยากเขียนบทความนี้คือตัวผู้ถูกกล่าวหาครับ

หากได้อ่านข่าวแล้ว คงจะทราบนะครับว่าผู้ถูกกล่าวหานั้นปัจจุบันมีอายุเพียง 20 ปีเท่านั้น แม้ว่าจะทำธุรกิจหลายอย่าง แต่สิ่งที่ทำให้ติดอยู่ในใจคือทำไมคนที่มีอายุเพียงแค่นี้ถึงได้กล้าลงทุนจ่ายเงินจดชื่อโดเมนมากมาย เพียงเพื่อหวังนำชื่อนั้นมาเก็งกำไรขายต่อ (เฉพาะที่ระบุในข่าวก็มีถึง 12 ชื่อแล้ว และเชื่อว่าชื่อที่จดทั้งหมดคงจะมีมากกว่านั้นมาก) หลังจากได้ลองตรวจสอบดูจึงพบว่าชื่อโดเมนเนมทั้งหมดล้วนถูกจดกับผู้ให้บริการรับจดชื่อโดเมนฟรีในต่างประเทศ คือ NameDemo.com และ DomainZero.com

ผู้ให้บริการทั้ง 2 รายนี้เปิดให้บริการรับจดโดเมนฟรี โดยจะออกค่าใช่จ่ายในการจดและรักษาชื่อให้ทั้งหมด แต่จะมีเงื่อนไขบางอย่าง เช่น การบังคับใส่พื้นที่โฆษณาลงในเว็บไซต์ของลูกค้าในกรณีของ NameDemo.com (จะทำในลักษณะเดียวกับ NameZero.com ที่มีการพูดถึงกันอย่างมากเมื่อไม่กี่เดือนก่อนหน้านี้ โดยผู้จดจะไม่มีสิทธิ์ในชื่อโดเมนนั้น เป็นแต่เพียงผู้รับสิทธิ์ในการใช้ชื่อเท่านั้น หากภายหลังต้องการสิทธิ์เต็มที่ก็จะต้องจ่ายเงินซื้อสิทธิ์นั้นมา) ส่วนในกรณีของ DomainZero.com นั้นแม้ว่าจะไม่บังคับลงโฆษณาบนเว็บไซต์ของลูกค้า แต่จะมีเงื่อนไขให้ลูกค้าต้องรับ email โฆษณาจากสปอนเซอร์ของ DomainZero.com ซึ่งจะต้องรับตลอดไปตราบที่ยังใช้โดเมนฟรีนี้ ยกเว้นจะยอมจ่ายเงินเพื่อซื้อสิทธิ์การเป็นเจ้าของชื่อโดยสมบูรณ์เท่านั้น

และนี่คือคำตอบว่าทำไมผู้ถูกกล่าวหาถึงสามารถจดชื่อโดเมนจำนวนมากขนาดนี้ได้ โดยไม่ต้องทุกข์ร้อนกับเรื่องของเงินทุนที่จะต้องจมไปกับชื่อหากไม่สามารถขายออกไปได้ เรื่องนี้เป็นเรื่องสำคัญและน่ากลัว เนื่องจากตลอดช่วงเวลาที่ผ่านมาหลายๆ สื่อต่างประโคมข่าวเรื่องเว็บไซต์ที่เปิดให้จดชื่อโดเมนได้ฟรีโดยไม่ต้องเสียเงินซักบาท แต่มีเพียงส่วนน้อยเท่านั้นที่จะหยิบยกเอาเงื่อนไขที่เว็บไซต์เหล่านั้นตั้งกับลูกค้าขึ้นมาพูด รวมทั้งปัญหาการจดชื่อโดเมนที่ไปละเมิดสิทธิ์ในชื่อทางการค้าที่ทั่วโลกกำลังตื่นตัวและเป็นคดีความเกิดขึ้นทุกวัน

ผู้ถูกกล่าวหาเพิ่งจดชื่อโดเมนเหล่านั้นไปเพียงไม่ถึง 1 สัปดาห์ก่อนที่จะมีการยื่นข้อเสนอขายดังกล่าว เป็นไปได้หรือไม่ว่าเป็นการทำไปด้วยความรู้เท่าไม่ถึงการณ์ ไม่รู้ว่าสิ่งที่กำลังทำอยู่นั้นเป็นการผิดกฎหมายและสามารถจะถูกฟ้องได้ทั้งในทางแพ่งและทางอาญา คดีนี้ผู้ถูกกล่าวหาผิดทุกกระทงครับ เริ่มตั้งแต่การจดชื่อโดเมนที่เหมือนหรือคล้ายคลึงกับชื่อทางการค้าของผู้อื่นที่มีอยู่แล้ว โดยชื่อที่จดนั้นก็มีลักษณะเฉพาะซึ่งผู้ถูกกล่าวหาไม่มีสิทธิ์อันใดในชื่อนั้น นอกจากนี้ยังได้แสดงเจตนาอย่างชัดเจนในที่จะการจดและใช้ชื่อโดเมนนั้นโดยมีเจตนามิชอบซึ่งก่อให้เกิดความเสียหายกับผู้อื่น (อ่านแนวทางการตัดสินคดีชื่อโดเมนได้ใน เขาตัดสินคดีชื่อโดเมนกันอย่างไร?) เป็นเรื่องที่น่าเศร้าเสียใจที่คนๆ หนึ่งที่มีอนาคตและน่าจะมีโอกาสก้าวหน้าต่อไปได้อีกไกล กลับต้องมาถูกสังคมประนามและถูกตราหน้าว่าเป็น "โจรไฮเทค" หรือ "อาชญากรไฮเทค" ด้วยวัยเพียงแค่ 20 ปี

การใช้บริการจดชื่อโดเมนฟรีเป็นประโยชน์มากสำหรับเยาวชนของเราที่ยังไม่พร้อมที่จะจ่ายสตางค์หรือลงทุนด้วยตัวเงินจำนวนมากไปกับการเรียนรู้เรื่องอินเทอร์เน็ท อย่างไรก็ดีก็เป็นดาบสองคมสำหรับคนที่ไม่ทันได้คิดหรือหาข้อมูลให้ชัดเจนเสียก่อน.. โลกนี้ไม่มีอะไรฟรีหรอกครับ ก็ยังสงสัยอยู่ครับว่า.. วันนี้ยังมีเด็กไทยของเราอีกกี่คน กำลังจดชื่อโดเมนที่เข้าข่ายละเมิดสิทธิ์ในชื่อทางการค้าของผู้อื่นไปด้วยความรู้เท่าไม่ถึงการณ์ เพราะมองเห็นโอกาสที่เปิดรับจากการจดชื่อโดเมนฟรีเหมือนอย่างกรณีของผู้ถูกกล่าวหา


หมายเหตุ : ปรับปรุงเนื้อหาวันที่ 24 ตุลาคม 2543
เนื่องจากมี email เข้ามาสอบถามหลายฉบับหลังจากที่ได้ลงบทความนี้ไป ผู้เขียนจึงขออธิบายเพิ่มเติมเพื่อแก้ข้อสงสัยและรายละเอียดบางส่วนที่ยังขาดตกไปดังต่อไปนี้
1. ในช่วงเวลาที่มีการจดชื่อโดเมน WorldPhone1800.com, WorldPhone800.com, Prachatipat.com, IBM-Thailand.com, CompaqThailand.com, Velocall.net, ToshibaThailand.com, MSNNetwork.com, Microsoft-DOS.com และ Sanooks.com ซึ่งจดกับ DomainZero.com ตั้งแต่วันที่ 26 กันยายน ถึงวันที่ 4 ตุลาคม 2543 นั้น ผู้เขียนเข้าใจว่าขณะนั้นทาง DomainZero.com ยังไม่มีการจำกัดการจดทะเบียนที่จะให้เฉพาะกับลูกค้าที่อยู่ในอเมริกาเท่านั้น (เหตุผลเนื่องมาจากการแบ่งกลุ่มตลาดเป้าหมายของสปอนเซอร์ผู้ให้การสนับสนุน) อีกทั้งยังไม่มีเงื่อนไขบังคับให้ผู้ขอชื่อโดเมนฟรีต้องกรอกข้อมูลบัตรเครดิตไว้ล่วงหน้า เพื่อให้ทาง DomainZero.com สามารถตัดค่าบริการสำหรับปีต่อไปได้ในกรณีที่ลูกค้าไม่ต้องการรับ email โฆษณาในปีต่อไปอย่างในปัจจุบัน ดังนั้นการเปลี่ยนมาใช้นโยบายดังกล่าวจึงอาจเป็นเหตุผลที่ทำให้ต้องย้ายมาจดชื่อโดเมน Velocall.org และ ThaiAdClick.net กับ NameDemo.com แทนในช่วงหลังก่อนที่จะเกิดเป็นคดีขึ้นมา
2. ผู้ให้บริการทั้ง 2 รายมีข้อกำหนดที่จะให้ลูกค้าแต่ละรายสามารถจดชื่อโดเมนได้เพียงชื่อเดียวเท่านั้น อย่างไรก็ดีการที่ผู้ถูกกล่าวหาสามารถจดชื่อโดเมนจำนวนมากได้ก็เนื่องมาจากการใช้ free email ที่ไม่ซ้ำกันในการจดชื่อโดเมนแต่ละชื่อ
3. ปัจจุบันแม้ว่า DomainZero.com จะปรับเปลี่ยนนโยบายให้บริการจดชื่อโดเมนฟรีเฉพาะกับลูกค้าที่อยู่ในอเมริกาเท่านั้น แต่ก็มีข่าวว่าบางคนยังสามารถจดได้โดยลงที่อยู่เป็นอเมริกาก่อนแล้วจึงเข้าไปแก้ไขข้อมูลหลังจากที่สามารถใช้งานชื่อโดเมนได้แล้ว (ตัวผู้เขียนเองยังไม่เคยลอง เนื่องจากยังไม่ต้องการนำข้อมูลบัตรเครดิตไปฝากทิ้งเอาไว้ อีกทั้งการกระทำดังกล่าวยังเป็นการละเมิดเงื่อนไขข้อตกลงอีกด้วย ซึ่งไม่สมควรทำเป็นอย่างยิ่ง)

หมายเหตุ : ปรับปรุงเนื้อหาล่าสุดวันที่ 3 ธันวาคม 2549
1. ตัดชื่อผู้ถูกกล่าวหาออก ตามการร้องขอของสำนักงานกฎหมาย เฟดเดอรัล ลอว์ ซึ่งเป็นตัวแทนของผู้ถูกกล่าวหาในคดีนี้
2. ปัจจุบัน ทั้ง NameZero.com และ DomainZero.com ยุติการให้บริการไปแล้ว